Nasz film rozpoczynają przyspieszone ujęcia z podróży z perspektywy kierowcy. Nie pokazuj całej drogi, masz tylko wprowadzić widza w to, co będzie się działo dalej. Każdy pomysł, np. dopasowanie momentu trzaśnięcia drzwiami do taktu w muzyce czy złączenie dwóch śmiesznych ujęć, jest już jakimś początkiem. Buduj film, dokładając kolejne fragmenty według naszych wskazówek.

Wstęp kończy wyjście z autobusu. Zmęczone, ale zadowolone twarze znajomych. Teraz rozwijasz opowieść. Wspominaliśmy już o oprawie muzycznej. Dobrze dobrana, wyznaczy tempo montażu, poda pomysły, a nawet stanie się narratorem opowieści. Uważaj na prawa autorskie. YouTube może zablokować film, jeśli wykryje w nim utwór chroniony. Jest wiele stron, z których pobierzesz darmową muzykę. Taką funkcję oferuje także YouTube.

Widoki gór z różnych ujęć przedstawią miejsce akcji. Przydadzą się też ujęcia hotelu i okolicy. Jeśli nagrywasz panoramę, ustaw kamerę na statywie lub stań stabilnie, ruch ma być płynny. Nagraj 5 s statycznego obrazu, potem pojedź kamerą wokół osi przez 5-10 s i zakończ pięciosekundowym ujęciem statycznym. Takich samych zasad trzymaj się przy dojazdach i odjazdach. Podczas montażu będzie z czego wybierać.

Widz zna już miejsce akcji, teraz możesz przejść do jej sedna. My pokazujemy szaleństwa na stoku: wjazdy wyciągami, a przede wszystkim zjazdy na nartach. Ciekawie wygląda ujęcie z perspektywy pierwszej osoby (kamera zamontowana na kasku - pomyśl o takim sprzęcie przed wyjazdem!). Nie pokazuj całego zjazdu ciągiem, ale przeplataj go np. trzysekundowymi portretami uśmiechniętych narciarzy.

Kręć w trzech planach, np. detal, średni, pełny (patrz ramka na następnej rozkładówce). Filmując, dbaj, aby ujęcia trwały minimum 5 s, wtedy zawsze będzie się dało wyciąć z nich właśnie to, czego potrzebujesz. Podczas przeglądania materiału pamiętaj, by wykorzystać zróżnicowane ujęcia tych samych obiektów. My wybraliśmy ogólne ujęcia wyciągu "z zewnątrz" i selfie na krzesełku.

Jeśli filmujesz smartfonem czy aparatem (a tak właśnie filmujesz), pokusa jest ogromna. Ale pamiętaj, że telewizory oraz monitory są poziome! Jeśli się zapomniałeś, zadbaj o to, by ujęcie wertykalne nie odróżniało się od reszty. O ile rozdzielczość pozwala, powiększ je tak, by zajęło cały wyświetlacz. Możesz też wypełnić boki, kopiując to samo ujęcie, tylko z efektem rozmycia (blur). To prosta i popularna sztuczka.

Na śniegu łatwo o zbyt jasne ujęcia. Ustaw najniższą czułość matrycy (np. 100 ISO) lub podbicie na +0 dB. Kręć przy użyciu wyższych wartości przysłony (np. f/8). Możesz też poszukać ustawień automatycznych (śnieg, plaża). Jeśli masz naturalny filtr szary (ND) w kamerze - użyj go. Jeśli nie, możesz kupić filtr na obiektyw. Kręć ze słońcem za plecami lub z boku. Rozmowę przeprowadzaj w cieniu, by bohater nie mrużył oczu. Przepalone ujęcia trudno skorygować w montażu.

Unikaj zestawiania obrazków podobnych. Łącz ujęcia na zasadach różnicowania kierunków, np. najpierw ktoś jadący z lewej do prawej, potem odwrotnie. Możesz sklejać ujęcia na zasadzie różnicy planów, staraj się przeskakiwać o co najmniej trzy (patrz ramka na następnej rozkładówce), np. narciarz w planie pełnym (powyżej), potem snowboardzista w amerykańskim (po prawej). Jeśli kolejne ujęcia do siebie nie pasują, użyj efektu przejścia (transition). Nie przesadzaj z takimi bajerami!

Komponując kadr, staraj się go zapełnić. Jednym ze sposobów jest wykorzystanie tzw. mocnych punktów kadru - tam widz patrzy najpierw. Są cztery i znajdują się w jednej trzeciej odległości od krawędzi ramki. Dobrze tam umieścić główny temat ujęcia (uradowany kolega na desce). Dodatkową trudnością jest rejestrowanie ruchu. Staraj się go przewidzieć i prowadź bohatera tak, by znajdował się w stałym punkcie lub zdecydowanie daj mu wyjść poza obraz i dograj 2 s "pustego" już kadru.

Aby nie nudzić, poszukaj różnych kątów widzenia i efektownych ujęć. Jeśli położysz kamerę na ziemi i nagrasz w zwolnionym tempie (funkcja "slow motion", obecna w niektórych urządzeniach) kolegę sypiącego w twoją stronę śniegiem, efekt "wow" jest murowany. Takie ujęcie kończy nasz dwuminutowy fragment z nartami. Szukając ładnych ujęć, sam ustawiaj przysłonę, czas migawki, poziom czułości matrycy, a przede wszystkim ostrość. O czym obok.

Zasypani śniegiem z poprzedniego ujęcia przechodzimy do innych zimowych aktywności. To mogą być sanki, śnieżki, spacery, kuligi, a nawet... siatkówka - taki materiał pozwoli odetchnąć po długiej części narciarskiej. Niech widzowie wiedzą, jak dobrze się bawiłeś i czego jeszcze mogą ci zazdrościć. Koniec rozwinięcia naszego filmu to też koniec ujęć z dnia. Niech ten fragment nie będzie jednak nazbyt rozbudowany.

Automatyczna ostrość nie zrobi dokładnie tego, co chcesz. Jeśli sprzęt na to pozwala, ustaw ostrość manualną i poćwicz korzystanie z niej. Zrobisz ujęcia bardziej filmowe. Nie zawsze temat obrazu musi być ostry. Zmieniając punkt ostrości, prowadzisz wzrok widza i ujawniasz mu kolejne elementy kompozycji. Nieostry detal siatki przez 1 s (po lewej) wprowadza do zabaw na śniegu. W następnym ujęciu ostrość ustawiona na płatki pokaże, jak mocno pada.

Dzięki przejściu do nocnych ujęć widz zrozumie, że zbliża się do końca. My zestawiliśmy ujęcia z imprez. Nagrywając w ciemności, otwórz maksymalnie przysłonę, kręć bez przybliżania, ustaw wyższą czułość, użyj lampki nakamerowej. Eksperymentuj z trybami i ustawieniami kamery, np. zmieniając czas naświetlania, możesz uzyskać efekt rozmycia świateł.

Podczas montażu zmniejsz kontrast ujęcia i podnieś jego jasność. Nie wszystko da się uratować, ale lekko za ciemnym ujęciom to na pewno pomoże. Jeśli przesadziłeś z czułością matrycy i obraz ma dużo szumów, spróbuj efektu, który je usuwa (noise remover/denoise). Czasem pomaga też lekkie rozmycie obrazu (blur). Pamiętaj jednak - nadmiar efektów to grzech!

Na koniec możesz widza zaskoczyć albo - jak my - uspokoić. Z szalonych balang przenieśliśmy się przed hotel. Atmosfera puszczanych na stoku lampionów pozwoliła zakończyć film razem ze ściszającą się muzyką. Teraz nadaj dziełu ostatni sznyt. Wyrównaj poziom dźwięku i kolorów, wstaw napisy, obejrzyj całość. Poprawiaj błędy tak długo, aż dojdziesz do ideału!

Jest wiele gadżetów, które urozmaicą twoje ujęcia, sprawią, że będą bardziej "filmowe". Podstawowy to statyw, a co poza nim?

1. Slider - nawet jeśli kręcisz komórką, możesz zrobić jazdę kamerą. Dzięki jej ruchowi szklanka na stole stanie się fascynująca! To wydatek kilkuset złotych.

2. Dron - ujęcia z powietrza urozmaicą film, zwłaszcza narciarski. Pamiętaj tylko, że bez doświadczenia łatwo taki sprzęt uszkodzić. Nie lataj nad ludźmi, aby zrobić nikomu krzywdy w razie wypadku. Najtańsze sensowne drony z kamerą kosztują ok. 1000 zł.

3. Stabilizacja (elektryczna/ żyroskopowa i steadycam) - dzięki takim urządzeniom można zrobić długie, stabilne ujęcia w akcji, np. podczas jazdy quadem. Tani stabilizator to stówka.

Adobe Premiere CC (29 euro/m-c) Coraz bardziej popularny wśród profesjonalistów. Współpracuje z produktami Adobe.

Final Cut X Pro (1300 zł) Poprzednie wersje podbiły rynek telewizji dzięki szybkości pracy. Intuicyjny interfejs. Działa tylko na macach.

Sony Movie Studio 13 (47 euro) Jego samouczek pozwoli ukończyć dzieło nawet amatorowi!

AVS Video Editor (darmowy; 59 dol) W wersji darmowej wypala swoje logo na obrazie, ale jest prosty i przyjemny.

Hit film 3 Express (darmowy; 324 euro za wersję ze wszystkimi narzędziami) Profesjonalny program do montażu i efektów specjalnych. Darmowa edycja oferuje wszystkie potrzebne ci funkcje.

YouTube Editor (darmowy, online?owy) Łatwy w obsłudze, oferuje ciekawe funkcje (prosta stabilizacja obrazu). NA KOMÓRCE Magisto (Android, iOS; darmowy) - wykona montaż za ciebie. Mądre algorytmy decydują, co i jak ma pojawić się w filmie!

Power Director (Android; darmowy) - pozwala na swobodną edycję, nałożenie efektów i przejść. Ma timeline. Za niektóre funkcje musisz zapłacić.

Vee for Video (iOS; 2 dol.) - do kręcenia i podstawowej obróbki. Prosty. Pozwala na dodanie muzyki z pamięci telefonu.

Totalny - najszerszy; ogólny opis miejsca. Np. cały stok narciarski.

Ogólny - pełny obraz miejsca akcji, przekazujący ogólne informacji o nim. Np. bar na stoku (z ludźmi!).

Pełny - wycinek planu ogólnego, w kadrze mieści się cała sylwetka ludzka, widać część miejsca akcji. Np. człowiek jadący na nartach, stok w tle.

Amerykański - wycinek planu pełnego. Postać pokazana od kolan w górę. Np. klatka z ramki "Odpowiednio kadruj".

Średni - postać od pasa w górę.

Bliski - popiersie, tło jest mało widoczne. Np. foto nad "Obróbką scen nocnych".

Zbliżenie - twarz lub przedmiot zajmuje większą część kadru, co umożliwia dokładne obserwowanie szczegółów. Np. buzia osoby zakładającej gogle.

Detal - plan szczegółu ciała lub detalu akcji, który wypełnia kadr; zapewnia maksymalne skupienie uwagi na konkretnym fragmencie zbliżenia.

Makro - ujęcie przedmiotu niedostrzegalne gołym okiem.